Recentelijk gaat via social media rond dat er spectaculaire effecten zijn aangetoond van een dieet bij kinderen met ADHD, waardoor medicatie overbodig zou zijn bij 70% van de kinderen (1). Deze conclusie is voorbarig. Het betreft een oude studie die al in 2011 is gepubliceerd en waar na publicatie de nodige kanttekeningen zijn geplaatst door onderzoekers en behandelaren (2-5). Dieet maakt dan ook (nog) géén onderdeel uit van de behandelrichtlijn voor ADHD.
Onduidelijkheid over effecten van voeding op ADHD
Verdere onderzoeken waarbij de effecten van een eliminatiedieet op ADHD symptomen zijn onderzocht, laten wisselende resultaten zien, variërend van geen effect tot een zeer groot effect. Het is onduidelijk waarom deze effecten zo enorm variëren, maar methodologische verschillen tussen de studies lijken hier aan bij te dragen. Een gedeelde beperking van deze bestaande studies is dat de effecten alleen op korte termijn zijn onderzocht en dat er veelal geen actieve controlegroep werd geïncludeerd (een actieve dieetbehandeling anders dan een eliminatiedieet). Ook is er nauwelijks aandacht geweest voor de mogelijke negatieve bijwerkingen van een dieetinterventie, zoals toegenomen belasting voor het gezin of ouder-kind relatieproblemen die kunnen ontstaan of verergeren.
Bovenstaande beperkingen maakt dat dit ‘eliminatiedieet’ (ED), waarbij geleidelijk, stapsgewijs bepaalde voedingsmiddelen en elementen uit een dieet worden weggelaten, momenteel niet als effectieve behandeling voor ADHD is aangemerkt. Vanwege bovenstaande beperkingen, is meer onderzoek noodzakelijk naar de veiligheid en bijwerkingen van het ED-dieet en de lange termijn effecten ervan. Het TRACE-project en de BRAIN-studie doen hier uitgebreid onderzoek naar.
TRACE-project
Momenteel vindt er een grootschalige studie plaats (het TRACE-project) waarin de lange termijn effecten van een eliminatiedieet worden onderzocht in vergelijking tot een gezond dieet en gebruikelijke zorg. Dit project is een samenwerking tussen Karakter, Triversum, Accare en het RIVM en wordt geleid door Nanda Rommelse. Het TRACE-project beoogt gegevens te verzamelen die het mogelijk maken tot een plaatsbepaling te komen voor het eliminatiedieet in de behandeling van ADDHD. Eind 2020 worden de eerste resultaten hiervan verwacht.
BRAIN-studie
De Wageningen Universiteit onderzoekt tijdens de BRAIN-studie welke mechanismen betrokken zouden kunnen zijn bij de invloed van het fewfoods-dieet op ADHD. Ook wordt onderzocht welk effect het fewfoods-dieet kan hebben op de hersenfunctie van kinderen met ADHD. De BRAIN-studie werd onlangs afgerond en gegevens worden verwerkt: over enkele maanden worden de resultaten verwacht. Als er aanwijzingen zijn voor een achterliggend mechanisme, dan kan in de toekomst het fewfoods-dieet wellicht vervangen worden door een eenvoudigere therapie, zoals een probioticum.
Bronverwijzingen
1. Pelsser LM, Frankena K, Toorman J, Savelkoul HF, Dubois AE, Pereira RR, et al. Effects of a restricted elimination diet on the behaviour of children with attention-deficit hyperactivity disorder (INCA study): a randomised controlled trial. The Lancet. 2011;377:494-503
2. Berg SW van den, et al. Voeding en ADHD: beoordeling van de INCA-studie. RIVM Briefrapport 350021002/2011.
3. Adesman A. Restricted elimination diet for ADHD – Correspondence. The Lancet. 2011; 377:1567
4. Ghuman JK. Restricted elimination diet for ADHD: the INCA study – Comment. The Lancet. 2011;377: 446-448
5. Mullins RJ, Tang MLK, Dear K. Restricted elimination diet for ADHD – Correspondence. The Lancet. 2011;377:1567.
